Canh tác nông nghiệp hữu cơ nhằm tạo ra những sản phẩm chất lượng, có giá trị dinh dưỡng cao, không sử dụng hóa chất với mục đích tốt cho sức khỏe.
Những nguyên tắc khi canh tác nông nghiệp hữu cơ là gốc rễ cơ bản của sản xuất nông nghiệp. Từ đó, người ta áp dụng các nguyên tắc vào thực hành sản xuất tạo ra các sản phẩm chất lượng. Chúng biểu thị những gì mà nông nghiệp hữu cơ có thể đóng góp cho thế giới, và một tầm nhìn giúp cải thiện nền nông nghiệp nói chung trên phương diện toàn cầu.
Danh mục bài viết
Tại sao lại phải hữu cơ?
Giữa những thập niên 1940-1960, cuộc “cách mạng xanh” bùng nổ trên khắp thế giới, làm gia tăng đáng kể sản lượng nông sản. Tuy nhiên, cho đến bay giờ chúng ta mới thấu hiểu rằng cuộc cách mạng này vốn dĩ làm mất đi màu xanh.
Phân bón vô cơ, hóa chất bảo vệ thực vật, hormone tăng trưởng, giống biến đổi gen… đã làm môi trường suy thoái nghiêm trọng, làm giảm năng suất của 23% diện tích đất toàn cầu. Hệ sinh thái tự nhiên đang suy thoái với quy mô và tốc độ nhanh chóng. Có tới hơn 1 triệu loài đang đe dọa bị tuyệt chủng trong vòng vài thập kỷ qua.
Có lẽ đã đến lúc chúng ta cần một sự thay đổi mang tính hệ thống và nông nghiệp hữu cơ sẽ thực hiện sứ mệnh ấy. Thật vậy, đây là hình thức sản xuất nông nghiệp nương theo tự nhiên, duy trì và cải thiện hệ sinh thái trong nông nghiệp, tránh khai thác quá mức và gây ô nhiễm đến nguồn lực tự nhiên. Canh tác nông nghiệp hữu cơ là hướng đi bền vững của nông nghiệp toàn cầu.
Các nguyên tắc cơ bản trong canh tác nông nghiệp hữu cơ
Năm 2005, tổ chức IFOAM ( Liên đoàn quốc tế các phong trào nông nghiệp Hữu Cơ) đã nêu ra 4 nguyên tắc về nông nghiệp hữu cơ bao gồm: sức khỏe, cân bằng, công bằng và cẩn trọng.
Các nguyên tắc nông nghiệp hữu cơ là động lực cho sự phát triển bền vững của nông nghiệp toàn cầu. Nó đã và đang được áp dụng vào sản xuất nông nghiệp hữu cơ ngày nay, bao gồm cả cách thức mà con người chăm sóc đất đai, nước, cây trồng và động vật, nhằm sản xuất, chế biến và phân phối thực phẩm cũng như những loại hàng hóa khác.
Sức khoẻ
Sức khoẻ của cá nhân, cộng đồng không thể tách rời khỏi sức khoẻ của môi trường.
Nông nghiệp hữu cơ không chỉ đề cập tới sức khoẻ con người mà còn đề cập đến sức khoẻ của môi trường cũng như hệ sinh thái. Đất có khoẻ mạnh mới là tiền đề để cây trồng tốt tươi. Môi trường có trong lành thì thực phẩm mới tươi sạch.
Đảm bảo một quy trình sản xuất lành mạnh, không hoá chất độc hại, không biến đổi gen chính là cách mà nông nghiệp hữu cơ mang đến sức khoẻ cho con người.
Xem thêm: Du khách Việt Nam yêu thích du lịch bền vững sau đại dịch
Cân bằng
Canh tác nông nghiệp hữu cơ phải được dựa trên hệ sinh thái sống và duy trì trạng thái cân bằng của nó.
Không đi theo lối mòn của nền nông nghiệp hoá chất, nông nghiệp hữu cơ vận hành dựa trên hệ thống và chu trình sinh thái tự nhiên, làm việc với chúng, mô phỏng chúng và giúp duy trì chúng.
Nông nghiệp hữu cơ nên đạt được sự cân bằng sinh thái thông qua việc thiết kế các hệ thống canh tác, thành lập và duy trì môi trường sống đa dạng.
Công bằng
Nông nghiệp hữu cơ nên xây dựng các mối quan hệ để đảm bảo sự công bằng đối với môi trường chung.
Nguyên tắc công bằng trong nông nghiệp hữu cơ đề cập đến các mối quan hệ của con người, cộng đồng và môi trường. Nó hoạt động dựa trên việc cung cấp một môi trường công bằng và bình đẳng cho mọi người.
Công bằng trong tất cả các khâu từ sản xuất, lưu thông cho đến tay người tiêu dùng. Tất cả mọi người đều có quyền được tiếp cận và sử dụng các sản phẩm nông sản hữu cơ như nhau.
Cẩn trọng
Nông nghiệp hữu cơ cần được quản lý một cách thận trọng, có trách nhiệm bảo vệ sức khỏe cũng như phúc lợi của các thế hệ hiện tại, tương lai và môi trường.
Khi áp dụng những phương pháp sản xuất mới nhằm tăng sản lượng nông sản phải xem xét đến tính an toàn của nó. Loại bỏ các phương pháp có nguy cơ gây nguy hại đến sức khỏe con người và tổn thương đến hệ sinh thái. Nên phòng ngừa rủi ro bằng cách áp dụng công nghệ phù hợp và từ bỏ các phương pháp có rủi ro cao, chẳng hạn như kỹ thuật di truyền.
Tóm lại, 4 nguyên tắc nông nghiệp hữu cơ đề cập đầy đủ đến các khía cạnh trong hoạt động sản xuất nông nghiệp bền vững. Đẩy mạnh canh tác nông nghiệp hữu cơ thay vì nông nghiệp hoá học góp mang lại những tích cực cho sức khỏe cộng đồng cũng như hệ sinh thái.